Vậy, Hạ tầng chất lượng quốc gia (NQI) thực chất là
gì? Chúng ta hãy cùng nhau tìm hiểu thuật ngữ mới này nhé!
Hạ tầng chất lượng quốc
gia (NQI) bao gồm một hệ thống kiểm soát các tiêu chí chất lượng, gồm 4 cấu
phần chính thực hiện tương tác và tạo thành một hệ thống tổng thể, đó là: Tiêu
chuẩn hóa; Đo lường; Công nhận và Hoạt động đánh giá sự phù hợp.
1. Tiêu chuẩn hóa
Tiêu chuẩn hóa bao gồm
các quy trình cần thiết để xây dựng, công bố và phổ biến áp dụng các tiêu chuẩn,
nhằm nâng cao tính phù hợp của sản phẩm, quy trình và các dịch vụ, qua đó tạo
thuận lợi cho các hoạt động hợp tác, chuyển giao công nghệ, hạn chế các rào cản
thương mại.
2. Đo lường
Đo lường là hoạt động
khoa học và ứng dụng về đo lường nhằm xác định - về mặt lý thuyết và thực
nghiệm - các yếu tố “không chắc chắn” trong hoạt động khoa học và công nghệ,
bao gồm: các đơn vị đo lường được quốc tế công nhận, việc thực hiện các chuẩn
đo lường và đảm bảo liên kết chuẩn quốc tế của các phép đo,...
3. Công nhận
Công nhận là việc chứng
nhận/tuyên bố chính thức của một bên thứ ba độc lập (cơ quan công nhận) về tổ
chức đánh giá sự phù hợp có đủ năng lực và tính khách quan để thực hiện các
dịch vụ.
4. Hoạt động đánh giá sự phù hợp
Hoạt động đánh giá sự phù
hợp bao gồm: thử nghiệm, giám định, kiểm định, chứng nhận, nhằm đảm bảo rằng
các yêu cầu cụ thể của sản phẩm, quá trình, hệ thống, con người hoặc tổ chức đáp
ứng các yêu cầu của tiêu chuẩn và yêu cầu trong các hoạt động đánh giá sự phù
hợp được nêu rõ trong tiêu chuẩn và quy chuẩn kỹ thuật.
***
Từ các khái niệm trên,
chúng ta có thể hiểu được rằng tại sao nhiều sản phẩm, dịch vụ của các nước
đang phát triển, mặc dù có chất lượng rất cao, vẫn không thể tiếp thị/quảng bá
ra thị trường quốc tế nếu Hạ tầng chất lượng quốc gia (NQI) của nước đó không
hoạt động hiệu quả và bảo đảm các thông lệ quốc tế. Vì vậy, để tiếp thị sản
phẩm, dịch vụ ra thị trường quốc tế, nhất thiết Việt Nam phải xây dựng và phát triển Hạ tầng chất lượng
quốc gia (NQI) theo hướng tập trung, thống nhất, đồng
bộ và hội nhập quốc tế. Vì vậy, Bộ
Khoa học và Công nghệ được Chính phủ giao nhiệm vụ nghiên cứu xây dựng Đề án
Phát triển hạ tầng chất lượng quốc gia giai đoạn đến năm 2030, định hướng đến
năm 2035. Dự thảo Đề án đang được gửi xin ý kiến góp ý rộng rãi của các Bộ,
ngành, địa phương và các cơ quan, đơn vị liên quan trước khi hoàn chỉnh, trình
Chính phủ xem xét, phê duyệt./.
(Sưu tầm và biên soạn)
Phạm Mạnh Dũng – Phó Chi cục Trưởng, Chi cục
Tiêu chuẩn Đo lường Chất lượng